Президенттин куттуктоо сөзү
М. В. Ломоносов атындагы Москва мамлекеттик университетинин журналистика
факультетинин Евразия медиа изилдөөлөр борборунун сайтына кош келиңиздер!
ЕАМИБди түзүүдө биз өзүбүзгө бир нече милдеттерди койдук.
Биринчиден, бул фундаменталдык илимдин өнүгүшү: экономикалык жана саясий процесстердин жаңы субъектиси катары постсоветтик мейкиндиктин жана ЕАЭБ өлкөлөрүнүн медиа системаларынын тажрыйбасын түшүнүү жана жалпылоо.
Эл аралык көз караш биздин илимий ишмердүүлүгүбүздүн басымдуу өзгөчөлүгү болуп саналат: ЮНЕСКОнун курамында эл аралык кызматташтыкка кирген Я.Н. Засурскийдин аркасында журналистика факультети алыскы жылдардын 60-жылдарында дүйнөлүк тенденцияларды изилдөөчү борбор статусуна ээ болгон.
Ушундан улам, биздин алдыбызда зор жоопкерчилик жана тиешелуу милдеттер турат. Москва мамлекеттик университетинин журналистика факультети ондогон жылдар бою окуу-методикалык иш боюнча мурда СССРде, азыр болсо Орусияда негизги университет болуп саналат.
Журналисттик билимди ийгиликтүү өнүктүрүү үчүн кесипкөй журналисттик чөйрөдө, медиа индустрияда жана жалпысынан жаңы медиа мейкиндикте эмне болуп жатканын билип, түшүнүү керек. Ошондуктан постсоветтик мейкиндиктеги журналистика билиминин борбору жана медиа изилдөөлөр тармагындагы таасирдүү оюнчулардын бири болгон журналистика факультети адабияттан келген журналистикабыздын тарыхына гана эмес, тышкы чөйрөдө да – белгилүү бир мезгилдеги дүйнөлүк аренада өкүм сүргөн негизги геосаясий жана социалдык-экономикалык тенденцияларга көз чаптырып келет. Мына ушундан улам постсоветтик мейкиндикте аймактык кызматташтыкты актуалдаштыруу менен бирге факультеттин Евразиялык экономикалык биримдикке болгон кызыгуусу калыптанды.
Экинчиден, жалпы советтик өткөн тарыхты түшүнүү жана ЕАЭБ өлкөлөрүнүн улуттук медиа системаларын өнүктүрүүнүн азыркы учурдагы актуалдуу жеке траекториялары.
1991-жылга чейин СССР өлкөлөрүнүн медиа системалары жалпы советтик жана аймактык иерархиялык структурага ээ болгон. Улуу держава кулагандан кийин медиа башка институттар сыяктуу эле ар бир эгемен мамлекетте өкүм сүргөн саясий жана экономикалык шарттарга жараша өзгөрө баштады. Ошол эле мезгилде дүйнө санариптик революциянын башталышы менен бетме-бет келди. Маалыматтык-коммуникациялык технологияларды өнүктүрүү менен катар жүрүп жаткан коомдук-саясий кайра жаралуулар «кош өткөөл» деп аталганга шарттарды түздү, бул абдан кызыктуу натыйжаларга алып келди: эски медиа трансформацияланып, толугу менен жаңылары пайда болду.
Үчүнчүдөн, окшош маданий жана саясий контексттерде глобалдык кубулуштардын улуттук кубулуштар менен кандайча өз ара аракеттенишүүсүн изилдөө. Аймактык экономикалык бирикменин алкагында кызматташууну түзүү, биз үчүн мамлекеттердин маалымат чөйрөсүндө эмне болуп жатканын билүү өтө маанилүү, анткени алардын ар биринде Орусиянын азыркы медиа имиджин талдоо керек.
Мындан тышкары, ЕАЭБ мамлекеттеринин улуттук медиа системаларын изилдөө биздин мамлекеттердин өнүгүүсүнүн учурдагы жана келечектеги багыттарын аныктоочу негизги векторлорду аныктоого жардам берет. Анткени, медиа системалары жөн гана социалдык институт эмес. Бир жагынан алганда, бул өндүрүштүк билим берүү, себеби бардык массалык маалымат каражаттары экономиканын жалпы принциптери жана бизнес моделдери менен байланышкан. Экинчи жагынан, бул социалдык-саясий, анткени 19-кылымдын аягынан бери дүйнөнүн бардык өлкөлөрү үчүн массалык маалымат каражаттары саясий коммуникациянын кыймылдаткычы болуп келген. Мамлекеттер аралык кызматташтык ийгиликтүү болушу үчүн катышуучу-өлкөлөрдүн калкынын жана бизнес-коомчулугунун Биримдик мамлекеттеринин аймагында болуп жаткан окуялар жөнүндө маалымдуулугун дайыма жогорулатуу зарыл. Ал эми мында журналистика коомчулугунун ролун баалабай коюуга болбойт.
Урматым менен,
Елена Леонидовна Вартанова,
М. В. Ломоносов атындагы Москва мамлекеттик университетинин
журналистика факультетинин деканы,
Филология илимдеринин доктору,
Профессор, Орусия билим берүү академиясынын мүчө-корреспонденти.